Çok Hararet Yaptı, Çay İç Çay!

Yazar

Bilal Uygur

21. Sayı

Denemeler

Yüzyıllardır süregelen, insanları birbirine düşürüp efsanevi kavgalara sebebiyet veren, insanları “Bu sıcak havada çay mı içilir?” şeklinde ifadelerle zorbalığa maruz bırakan bu tartışmaya artık son bir nokta koymanın vakti geldi de geçiyor.

Tabii ki bu kadar abartılacak kadar önemli bir tartışma konusu değil bu mevzu. Ancak özellikle Türk insanının çaya olan düşkünlüğü sebebiyle sürekli olarak gündeme gelen bir konu olduğu da su götürmez bir gerçek. Nerede olursa olsun, ne zaman olursa olsun çay vazgeçilmezimiz hâline gelmiş durumda, yani en azından birçoğumuz için öyle. Yorgunsak haydi çay içelim, yemekten sonra haydi çay içelim, misafir gelecek haydi çay demleyelim… Bu örnekleri çoğaltmak mümkün. Peki birisi 35 derece sıcağın ortasında haydi çay içelim deyince bunu yapmak ne kadar mantıklı? Çay gerçekten harareti alır mı?

Sydney Üniversitesi’nden Ollie Jay bu konuya dair bir araştırma yapar. Tabii ki araştırma sadece çay özelinde değil, insan vücudunun sıcak bir içeceğe nasıl bir tepki verdiğine dair yapılır. Çıkan sonuçta ise sıcak bir içeceğin harareti almaya yardımcı olabileceği görülür. Ollie Jay bu olayı şu şekilde açıklar: “Bulduğumuz şey şu ki, sıcak bir içecek tükettiğinizde, terleme miktarınızda orantısız bir artış oluyor... İçecek, vücut sıcaklığından daha sıcak olduğundan vücuda daha fazla ısı ekliyorsunuz. Ancak terlemenin artması (eğer buharlaşabilirse) içeceğin vücuda eklemiş olduğu bu ısıyı dengeler.”

Evet, sıcak bir günde tüketilen sıcak bir içecek vücudunuzun kendisini soğutmasına yardımcı olabilir. Ancak Ollie Jay’in de ifade ettiği gibi dikkat edilmesi gereken bir nokta var. Sıcak içecek tüketildikten sonra gerçekleşen fazladan terleme miktarının buharlaşabilmesi gerekmektedir. Bu demek oluyor ki eğer spor yapıyorsanız veya çok fazla kıyafet giymişseniz, buharlaşmaya vakit bulamadan terlemeye sürekli olarak devam edeceksiniz ki bu durum vücudunuzun soğumasına yardımcı olmayacaktır. Bu durumda soğuk bir içecek doğru tercih olacaktır.

Çay harareti alır ifadesinde göze çarpan bir diğer nokta da bu ifadede yer alan çayın, içtiğimiz çay değil akan çay olduğudur. Ancak kültürümüzün getirileri sağ olsun, içilen çaya da hararet alma özelliği yüklenmiştir. Doğruluk payı da yok değil. O sebeple efendim... Siz çay için çay…